Heavy Metal - Tomek Baran

Wernisaż: 16 czerwca (czwartek), godz. 18:00

16 czerwca – 24 lipca, sala główna

Kurator: Przemysław Chodań

Tomasz Baran jest jednym z najciekawszych malarzy urodzonych w latach 80. Jako jeden z nielicznych kontynuuje tradycje malarstwa abstrakcyjnego w skrajnie minimalistycznej estetyce. Na wystawie prezentowanej w olsztyńskim BWA przekonamy się również, że Tomasz Baran prowadzi nieustającą rozmowę z malarstwem. Rozbija struktury, dematerializuje lub czyni je niezwykle sensualnym obiektem. W galerii BWA zaprezentowana zostanie praca przygotowana specjalnie z myślą o tutejszej przestrzeni. Malarska instalacja odnosić się będzie z jednej strony do idei totalnego doświadczenia estetycznego, a poprzez użycie "niemalarskich" materiałów zostanie zakorzeniona w codzienności. Przemysłowy, chłodny materiał wykorzystany do produkcji dzieła łączy działanie artysty ze spuścizną eksperymentalnej sztuki postindustrialnej, zaś niepokój i ironia - ze sztuką w nurcie egzystencjalnym. Olsztyńska wystawa będzie doświadczeniem malarskim, w którym zaangażowany zostanie nie tylko zmysł wzroku, lecz również motoryka ludzkiego ciała.

Obraz jest jak lustro. Zachowuje zasadę mimesis, choć nie naśladuje rzeczywistych form. To rzeczywistość odbija się w obrazie. Dzieło sztuki jest przedmiotem opowiadającym o samym sobie oraz o tym, co go otacza. Obita, zniekształcona rzeczywistość traci swoją substancję, materia staje się coraz lżejsza. Nie wiemy, czy poznajemy, czy udajemy, że coś poznajemy, czy poznajemy złudzenie. Materialność dzieła utwierdza się i zatraca, zależna jest od punktu widzenia. Wirtualna rzeczywistość emocji, pragnień i obrazów zdaje się być jedynym obszarem, do którego mamy bezpośredni dostęp – zyskuje na (pozornej) realności, rzeczywistość zewnętrza rozpada się na kwanty i kwarki. Materia jawi się jako wirująca i nieprzewidywalna pustka, z której obiekty wyłaniają się samowolnie i z równą nonszalancją znikają. Sztuka nie służy poznaniu. Jest wyrazem fascynacji nieprzerwaną cyrkulacją form, przygodnością, wyłanianiem się i rozpadem.

----

Abstrakcja sugeruje ahistoryczność, nie znajduje punktów referencyjnych w rzeczywistości społecznej i politycznej. Labirynt znaków i form może kojarzyć się ze światem mitologicznych, animistycznych sanktuariów, zbiorowiskiem przedmiotów niepraktycznych, dziwacznych, a przez to pełnych mocy. Może przenosić w wyobrażoną post-apokaliptyczną przyszłość, w której pozostałości ludzkiej aktywności są równie tajemnicze, a ich znaczenie trudne do rekonstrukcji. Ahistoryczność najpełniej manifestuje się jednak gdy powstrzymujemy pracę wyobraźni i konfrontujemy się z działem takim jakie jest. Porzucając wiedzę, doświadczenie, konceptualizacje oraz własne upodobania. Abstrakcja jest obecnością. By się do niej zbliżyć również widz musi być w pełni obecny. Sztuka jako obiekt koncentracji może służyć uważności, a w konsekwencji porzuceniu podziału na sztukę i niesztukę, wtopieniu jej w codzienność i nadaniu codzienności miana dzieła sztuki.

----

Powtórzenia, multiplikacje, malarstwo jako gra z historią sztuki, w której średniowiecze i współczesność są bliższe niż sądzimy. Obrazy Tomka Barana mogą kojarzyć się z ikonami, skłaniając do rozważań metafizycznych czy religijnych interpretacji. Jednych odsyłają do transcendencji, innych lokują w samym środku materii, czysto formalnych igraszek i dekonstrukcji pojęcia „obraz”. Podobnie jak artystów pop, Tomka Barana interesuje codzienność, powtarzalność oraz iluzja tworzona przez powtórzenia czy wtapianie obrazu w tło. Rzeczywistość ikony i rzeczywistość pop-artu stykają się w zainteresowaniu śmiertelnością. Obie wskazują na pustkę i przygodność, wskazują brak jako ważne doświadczanie egzystencjalne. Doczesność oraz sztuka stają się placem budowy, nieprzerwanym procesem zasłaniania i odkrywania owego braku. Twórczość Tomka Barana, choć abstrakcyjna i minimalistyczna, może kojarzyć się również z barokową fascynacją vanitas, w której humor i horror są równoważne i nieoddzielne. / PC

Tomek Baran - urodzony w 1985 r. w Stalowej Woli, mieszka i pracuje w Krakowie. Dyplom uzyskał w 2010 roku na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie na Wydziale Malarstwa. Zadebiutował w Galerii F.a.i.t. w 2008 roku podczas Akcji Rewaloryzacji Abstrakcji. Wystawy indywidualne jego prac odbyły się między innymi w Bunkrze Sztuki, Galerii AS, Galerii Delikatesy w Krakowie, Galerii MDS we Wrocławiu. Brał także udział w wielu wystawach zbiorowych w Polsce i za granicą. W 2010 roku odbył rezydencję w Montrouge, a w 2012 został laureatem międzynarodowej nagrody Strabag Artaward i odbył rezydencję w Wiedniu.